Tilgangur þessa leiðbeiningaskjals er að lýsa þeim reglum sem gilda við teikningu á vegum og öðrum manvirkjum í Samgöngunetinu (Icelandic Road DataBase - IRDB).
Skilgreiningar á lykilhugtökum sem notuð eru í leiðbeiningarskjalinu.
Verkefnið er samvinnuverkefnið Náttúrufræðistofnunnar og Vegagerðarinnar. Ábyrgðaraðilar vega bera ábyrgð á því að koma upplýsingum um breytingar á vegum til skila svo hægt sé að breyta þeim í Samgöngunetinum.
Samgöngunet er einföldun á íslenska vegkerfinu. Til þess að skapa vegnet sem er samræmt allstaðar á landinu, er nauðsynlegt að hafa samræmdar reglur við teikninu á vegnetinu. Þessu reglum verður lýst hér á eftir í eins stuttu máli og hægt er.
Grundvallarreglur
Aðrar reglur
Þessi kafli lýsir þeim reglum sem gilda fyrir vegkerfið í heild sinni
Teiknuð veglína á að vera í miðlínu akbrautar. Ef akbrautir eru samliggjandi er aðeins tekinuð ein lína. Ef akbrautir eru aðskildar með vegriði eða miðeyju eru teiknaðar tvær línur, ein í hvort átt.
Reyna á að lágmarka hliðarsveiflur teiknaðrar veglínu. Tímabundin víkkun á vegi á ekki að taka með í reikningin þegar miðlína er teiknuð. Þetta á t.d við um hluti eins og bílastæði, strætóstopp og framúrakstursakreinar.
Til að vita hvar miðlínan á að vera staðsett er mikilvægt að skilja hugtökin akrein, akbraut og vegur betur. Mynd 2 sýnir hvaða hlut vegarins hugtökin eru notuð.
Nákvæmari útlistun á tekinireglum akbrauta ásamt skjáskotum, má sjá í töflunni hér fyrir neðan:
| Tegund vegar | Staðsetning miðlínu | Útskýringarmynd |
|---|---|---|
| Einfaldur, venjulegur vegur eða gata | Miðja akbrautar, ein lína fyrir allan veginn |
|
| Aðskildar akbrautir milli tveggja gatnamóta | Miðja akbrautar, ein lína fyrir hvora átt. |
|
| Akbrautir sem eru aðskildar á kafla sem er 200 metrar eða lengri. | Miðja akbrautar, ein lína fyrir hvora átt. |
|
| Aðskildar akbrautir - gerð 2+1 | Miðlína ytri akreinar, ein lína fyrir hvora átt. |
 |
| Aðskildar akbrautir - gerð 2+2 | Miðja akbrautar, ein lína fyrir hvora átt. |
 |
| Akbraut með mörgun akreinum | Miðja akbrautar. Ef akbrautir eru aðskildar með vegriði eða miðeyju, þá ein lína í hvora átt. |
|
| Hraðbraut (á ekki við á Íslandi) | Miðja akbrautar, ein lína fyrir hvora átt. Línan fellur ekki alltaf saman við málaða akreinalínu. |
|
Hér verður lýst nokkrum frávikum á þeim grundvallarreglum sem miðað er við þegar viðmiðunarlína akbrauta er teiknuð. Venjulega væri viðmiðunarína teiknuð á ytri akrein en til að forðast sveiflur á vegbútum eru frávik frá þessari reglu.
1. Vegur af gerð 2+2|2+1. Vegur sem hefur tvær akreinar í aðra átt og skiptist á að vera ein eða tvær akreinar í hina áttina, s.s samsetning 2+2 og 2+1, er teiknaður samkvæmt mynd 3 hér að neðan. Vegbútur nær ekki yfir báðar akbrautir og er teiknaður beint eftir þeirri akbraut sem helst heil allan vegkaflann.
2.Vegur með löngum rampa. Það sama á við hér og í dæmi 1, forðast sveiflur á viðmiðunarlínu og viðmiðunarlínan því teiknuð eftir þeirri akrein sem helst heil. Sjá Mynd 4 og Mynd 5.
3. Rampur verður að akrein. Þegar rampur verður að akrein og vegurinn breytist alfarið í gerð 2+1, er vinstri akrein tengd inn á rampinn og viðmiðunarlína teiknuð áfram á ytri akrein eins og reglur segja um. Sjá myndina hér að neðan Mynd 6 þar sem inngangsrampur endar og vegurinn verður tvær akreinar.
4. Flókin bílastæði og opin svæði. Frávik frá teiknireglunum geta verið nauðsynlegar fyrir bílastæði og opin svæði þar sem eru sérmerktir stígar eða bílastæði. Í slíkum tilvikum er heimilt að skrá viðmiðunarlínur á opnu svæði. Sjá myndina hér að neðan Mynd 7 fyrir dæmi um veganet á bílastæði við verslunarmiðstöð.
Áframhaldsregla fyrir samgöngunetið felur í sér að forðast ætti að skipta á milli einnar og tveggja viðmiðunarlína þegar vegbútar í vekerfinu eru í styttri kantinum. Vegbútur sem er styttri en 200 metrar á því ekki að breytast í vegnetinu þó að hann geri það í vegkerfinu sjálfu. Þegar verið er að ákvarða þessa lengd á ekki að skoða truflun í formi annarra vega sem tengjast í vegnetið, aðeins truflun eins og vegrið eða miðeyju.
Dæmi 1. Tvær aðskildar viðmiðunarlínur eru búnar til fyrir alla veglínu milli nóðu A og B, af því að sá hluti vegarins sem er ekki með vegrið er minni en 200 metrar af lengd. Sjá Mynd 8
Dæmi 2. Ef einhver hluti frá A til B eða C til D er lengri en 200 metrar eru tvær aðskildar viðmiðunarlínur búnar til fyrir alla veglínu frá A til D. Sjá Mynd 9.
Dæmi 3. Málað framúrakstursbann getur einnig leitt til aðskilinna vegbrauta. Sjá Mynd 10.
Samkvæmt áframhaldsreglum gildir 200 metra takmörkunin EKKI fyrir brýr. Brú skal alltaf teikna eins og hún birtist, óháð lengd hennar. Ef eru aðskildar vegbrautir á brúnni með hindrun á milli, skal hún teiknuð með tveimur viðmiðunarlínum. Sjá mynd 11.
Myndin hér að neðan sýnir hvernig akbrautir eru aðskildar með vegriði eða miðeyju frá hringtorgi að T-gatnamótum hægra megin á myndinni. Til hægri við T-mótin er máluð lína til að aðskilja umferðina. Sjá mynd 12.
Viðmiðunarlínur sameinast í nóðu eftir vegir hætta að vera aðskildir með vegriði, miðeyju eða málaðri línu. Sjá mynd 13
Nóður skulu aðeins vera staðsettir innan vegnetsins:
Fjarlægð milli nóða skal vera meira en 5 metrar. Þetta gæti leitt til sameiningar á viðmiðunarlínum í einn hnút ef fjarlægðin er undir 5 metrum.
Undantekning af þessari reglu er fyrir vegamót hjólakerfi eða göngukerfi þar sem 2 metra fjarlægð á milli nóða er ásættanleg. Aldrei er leyfilegt að staðsetja nóður nær hvor annarri en svo munar tveimur metrum. Sjá betur á mynd 14.
Þar sem tvær vegbrautir sem táknaðar eru með tveimur aðskildum viðmiðunarlínum sameinast í eina viðmiðunarlínu, er grunnreglan sú að nóðan sé staðsettar þar sem málaðar hindranir byrja eða enda. Sjá mynd 15 og mynd 16
Nóða skal vera staðsett þar sem vegur byrjar eða endar. Yfirleitt skýrir það sig sjálft hvar staðsetja skal nóðuna en hér á eftir eru tvö dæmi sem veita leiðbeiningar í flóknari tilfellum.
Þar sem vegur endar í snúningssvæði eða öðru stóru opnu svæði, er nóðan staðsett þar sem viðmiðunarlína og ysta hluta akstursflatar skerast. Sjá mynd Mynd 17.
Þar sem vegur endar í snúningshring með hindrun í miðjunni (hringtorg með einni inn/útkeryslu), ætti viðmiðunarlínan að tákna raunverulega staðsetningu snúningshringsins. Sjá Mynd 18
Grundvallarreglum sem lýst er í kafla 4.1 Almennar reglur fyrir vegi, hjólastíga og göngustíga, skal fylgja fyrir öll gatnamót og hringtorg í vegnetinu. Einnig þarf að meta hvert einstakt tilvik til að ákvarða hvernig staðsetja skuli nóður. Þeim reglum sem lýst er í eftirfarandi köflum ná aðeins yfir grundvallaratriði.
Ef óvissa kemur upp varðandi hvernig á að teikna upp viðmiðunarlínur, gildir eftirfarandi forgangsröðun:
Þegar nýjum veg er bætt við gatnamót þarf að endurskoða öll gatnamótin í heild sinni áður en ákvarðað er hvar nóður eiga að vera staðsettar.
Nóða í T-gatnamótum er staðsett á skurðpunkti viðmiðunarlína. Sjá mynd 19.
Ef allir vegir gatnamótanna hafa aðskildar akbrautir, er grunnreglan sú að setja nóðu þar sem viðmiðunarlínur skerast, svo lengi sem viðmiðunarlínur séu lengri en 5 metrar. Sjá mynd 20.
Ef einn veganna sem mætast á gatnamótunum hefur aðskildar akbrautir en hinir ekki, er aðeins ein nóða í alla vegi. Sjá mynd 21
Ef tveir vegir hafa aðskildar akbrautir, þá er grunnreglan sú að settar eru tvær nóður. Sjá mynd 22. Þegar um er að ræða þessa gerð af gatnamótum er mikilvægt að forðast skarpa vinkla ef hægt er. Á mynd 23 hér að neðan sést hvernig á EKKI að teikna vegamótin. Reyna að hafa beinar línur ef hægt er. Skarpur vinkill gæti skapað vandamál við akstur frá norðri til vesturs.
Þegar teikna þarf T-gatnamót sem enda í hring þá skulu þau alltaf vera teiknuð með tveimur aðskildum viðmiðunarlínum; Ein viðmiðunarlína sem táknar hringinn og önnur viðmiðunarlína sem táknar veginn að hringnum. Á skurðpunkti viðmiðunarlínanna er nóða. Sjá mynd 24
Viðmiðunarlínurnar ættu að endurspegla það hvernig gatnamótin eru uppbyggð. Grundvallarreglur gilda einnig um hallandi T-gatnamót, þar sem nóður eru staðsettar á skurðpunkti viðmiðunarlína. Sjá mynd 25
Í flestum tilfellum tengist vegurinn hornrétt, og í slíkum tilfellum ætti nóðan að vera staðsett eins og sést á mynd 26:
Á krossgötum er nóðan staðsett samkvæmt grundvallarreglum á skurðpunkti viðmiðunarlínanna. Sjá mynd 27
Grundvallarreglan er sú að ef allir vegir hafa aðskildar akbrautir eru settar fjórar nóður á gatnamótin, ein á hvern punkt þar sem viðmiðunnarlínurnar skerast. Þetta gildir þó bara ef línurnar eru lengri en 5 metrar. Sjá mynd 28
Ef þrír vegir hafa aðskildar akbrautir í gatnamótunum og einn vegur án skiptingar, þá eru þrjár nóður í gatnamótunum. Sjá mynd 29.
Tveir vegir með aðskildar akbrautir og tveir vegir án skiptingar. Sjá mynd 30. Í þessum tilfellum getur verið erfitt að forðast hvöss horn.
Tveir vegir með aðskildar akbrautir og tveir vegir án skiptingar. Sjámynd 31.
Í hallandi krossgötum er nóðan staðsettur á skurðpunkti viðmiðunarlínanna. Sjá mynd 32
Hliðraðar krossgötur eru með tveimur nóðum ef fjarlægðin milli nóða á skurðpunkti viðmiðunarlína er meiri en 5 metrar. Sjá mynd 33. Ef fjarlægðin er minni en 5 metrar þá er aðeins ein nóða, sjá mynd 34
Þegar nýjum vegi er bætt við vegamót þarf að endurskoða öll vegamótin í heild áður en ákvarðað er hvar nóður eiga að vera staðsettar.
Í dæminu á mynd 35 hefur nýr vegur verið tengdur við núverandi vegamót. Á myndinni fyrir miðju sést að ekki hafa ekki verið gerðar breytingar á tengingunum miðað við grundvallarreglurnar og nýji vegurinn tengdur beint við gatnamótin. Myndin lengst til hægri sýnir rétta útfæringu á tengingunni.
Hringtorg eru teiknuð eins og þau líta út, venjulega sem hringur. Nóður eru staðsettar þar sem viðmiðunarlínur tengivega skerast við viðmiðunarlínu hringtorgsins. Sjá mynd 36 Ef ekki er hægt að verða við reglunni um 5 metra á milli nóða í litlum einföldum hringtorg án aðskildra akreina, þá er hringtorgið táknað með einni nóðu. Ef að aðskilar akbrautir breytast í eina við hringtorg (leiðarstýring), þá er farið eftir leiðbeiningum kafla 4.2.6.12 Leiðarstýringar á vegamótum.
Við svokölluð dropavegamót er nóða staðsett þar sem máluð lína, vegrið eða miðeyja byrjar eða endar. Sjá mynd 37. Á mynd 38 má sjá dæmi um dropavegamót í raunverulega vegkerfinu.
Ef hindrun er til staðar á milli akbrauta ættu viðmiðunarlínur ekki að sameinast í eina nóðu við endann á dropanum, heldur að halda áfram sem tvær viðmiðunarlínur. Sjá mynd 39. Á mynd 40 má sjá dæmi um dropavegamót þar sem hindrun er á milli akbrauta.
Grunnreglan er sú að inn- og útakstursrampar ættu alltaf að tengjast aðalvegi strax eftir að málað akstursbannsvæði eða hindrun hættir. Rampurinn á að tengjast náttúrulega beint inn á aðalveginn ef það er hægt, án þess að fara yfir hindranir eða akstursbannsvæði (skástrikaðar línur). Sjá mynd 41 fyrir innakstursrampa og mynd 42 fyrir útakstursrampa.
Ef viðmiðunarlínan getur ekki tengst beint í aðalveg skal gera u.þ.b. 45 gráðu horn að aðalvegi án þess að fara yfir hindrun eða akstursbannsvæði. Sjá mynd 43 fyrir innakstursrampa og mynd 44 fyrir útakstursrampa.
Þegar um er að ræða innakstursramp sem fljólega breytist í útakstursramp, þarf að fylgja grunnreglum en ekki sýna þær með sína eigin viðmiðunarlínu. Ef fjarlægðin milli nóða er minni en 5 metrar er ein nóða búin til í samræmi við grunnreglurnar. Sjá mynd 45.
Leiðarstýringar í formi miðeyja, hindrana eða skátrikaðra akstursbannsvæða gera það að verkum að ein teiknuð viðmiðunarlína verður að tveimur viðmiðunarlínum. Fylgja á eftirfarandi reglum:
Á mynd 53 má sjá dæmi af hringtorgi þar sem eru margar mismunandi gerðir af hindrunum eins og lýst var hér að ofan.
Það að viðmiðunarlínur séu rétt tengdar saman hefur forgang yfir að línurnar líti eins út og í raunverulega vegkerfinu. Einfaldar og réttar tengingar eiga að hafa forgang fram yfir nákvæma raunverulega framsetningu gagnanna. Þetta er sérstaklega mikilvægt í gatnamótum þar sem vegir með aðskildar aksbrautum mætast. Til að ná einfaldri og réttri framsetningu tengingum samgöngunetsins, án óþarfa nóða og viðmiðunnarlína, þarf kannski að hunsa kröfur um að netið líti út eins og það lítur raunverulega út. Sömuleiðis þarf stundum að minnka staðfræðilega nákvæmni innan gatnamótanna.
Í flóknum gatnamótum mætast margar viðmiðunarlínur. Þá er mikilvægt að tryggja fyrst að allar viðmiðunarlínur séu rétt tengdar og framsettar og að allir tengingarmöguleikar séu sýndir. Sjá mynd 54. Viðeigandi vinnuferli myndi þá vera eftirfarnandi:
Við snúningspunkta þar sem þar sem engar hindranir eða fyrirstöður eru fyrir skal alltaf bæta við tengivegi. Sjá mynd 55.
Tengivegurinn verður að vera aðlagaður að hreyfingu ökutækis. Á mynd 56 er dæmi þar sem hindranir loka hluta af svæðinu á milli akbrauta.
Geometría gerjuleiðar á að vera sýnd sem lína á milli tveggja bryggja og á línan að fylgja líklegri leið ferjunnar. Sjá mynd 57. Ferjuleiðir til útlanda eru sýndar á svipaðan hátt en með nóðu sem er staðsett á opnu hafi við landamæri í átt að áfangastaðnum. Sjá mynd 58.
Þessi kafli lýsir þeim reglum sem gilda bæði fyrir göngu- og hjólreiðakerfið. Reglurnar eru til leiðbeiningar um hvernig er best að teikna og tengja göngustíga- og hjólreiðakerfið í Samgöngunetinu.
Grunnreglan er sú að viðmiðunarlínan skal tákna miðlínu hjólreiðastígs, göngustígs eða gangstéttar, eða miðlínu hjólreiðastígakafla. Sjá mynd 59.
Á myndunum hér fyrir neðan má sjá nokkur dæmi um hvar viðmiðunarlínan fyrir göngu- og hjólreiðakerfi ætti að vera skráð. Einnig er hægt að nota umferðarskiltin til leiðbeininga um göngustíga og hjólreiðakerfið. Sjá mynd 60 og mynd 61.
Á myndunum hér fyrir neðan (Mynd 63 og mynd 64) má sjá dæmi úr vegkerfinu þar sem tilfelli 4 og 5 koma fyrir.
Hliðrun á viðmiðunarlínu skal vera lágmörkuð. Þess vegna ætti ekki að taka tillit til tímabundinna breikkana á stígum fyrir gangandi vegfarendur eða hjólreiðarmenn. Þegar göngu- og hjólreiðakerfið liggur um sama svæði en er mjög ólíkt í uppbyggingu, lit og/eða efni fyrir sitthvorn flokkinn, skal sýna þau með aðskildum viðmiðunarlínum.
Göngu- og hjólreiðastígar á opnum svæðum eins og torgum, bílastæðum og sameiginlegum umferðarsvæðum skulu vera táknaðir með einni eða fleiri viðmiðunarlínum sem sýna helstu leiðir sem notaðar eru til að komast yfir svæðið. Ef viðmiðunarlínur skerast á að tengja þær með nóðu. Sjá mynd 65.
Geometría fyrir gangstéttir og hjólreiðastíga ætti ekki að fara sífellt fram og til baka yfir viðmiðunarlínu sem táknar veg, vegna ónákvæmni í mælingargögnum. Einnig er mikilvægt að tryggja að viðmiðunarlína fyrir gögn- og hjólreiðakerfi haldist réttu megin við viðmiðunarlínu vegkerfisins. Þegar kerfin tvö liggja samsíða þarft að passa að fjarlægðin á milli þeirra sé í ætti að hafa rökréttu hlutfall miðað við breidd vega.
Ekki er hægt að sýna geometría fyrir lóðréttan kafla eins og lyftu í Samgöngunetinu. Þegar lóðrétt lína er táknuð þarf að láta línuna halla lítillega þannig að neðri endi hennar sé í um eins metra fjarlægð frá efri hennar.
Ef að gangbraut og hjólreiðabraut yfir götu liggja hlið við hlið á að vera sameiginleg viðmiðunarlína fyrir báðar brautir. Sjá mynd 66.
Á flóknum vegamótum getur verið getur verið nauðsynlegt að forgangsraða. Þá er betra að einfalda tengingar í stað þess að halda í nákvæmar staðsetningar og form stíga. Þetta þýðir að til þess að hafa sem fæstar nóður í gatnamótum, þá gæti nákvæmni staðsetninga viðmiðunnarlína hliðrast lítillega frá raunverulegri staðsetningu stígar.
Í göngu- og hjólreiðakerfinu er leitað eftir því að allar viðmiðunnarlínur haldi samfellt áfram. Þetta þýðir að ef hjólreiðastígur eða gangstétt endar tímabundið við t.d. vegamót, strætóstoppistöð eða innkeyrslu, þá á samt að teikna viðmiðunarlínuna áfram í gegnum vegamótin, framhjá strætóstöðnni eða yfir innkeyrsluna. Sama gildir um gangstéttir þar sem kerfið fyrir gangandi vegfarendur heldur áfram yfir vegamót, jafnvel þótt merkt gangbraut sé ekki til staðar. Sjá mynd 67.
Samkvæmt áframhaldsreglunni heldur hjólreiðastígurinn áfram yfir innkeyrslu jafnvel þó að merkingar fyrir hjólreiðastíg hvefi tímabundið. Það sama gildir um gangstéttir sem hverfa þar sem er innkeyrsla eða annað. Jafnvel þótt gangstétt vanti heldur kerfið fyrir gangandi vegfarendur áfram þar yfir. Hjólreiðastígur er sýndur áfram ef hann birtist aftur innan 20 metra en gangstéttir og göngustígar ef þeir birtast aftur innan 50 metra. Sjá mynd 68.
Rétt eins og í vegakerfinu ættu nóður aðeins að vera staðsettir á eftirfarandi stöðum innan göngu- og hjólreiðakerfisins:
Nóður í göngu- og hjólreiðakerfinu eru staðsettar þannið að lengd á milli þeirra sé ekki minni en 2 metrar (sjá mynd 69). Undantekning á þessari reglu er fyrir lyftur en þar er 1 metri er ásættanlegur. Tveggja metra reglan getur leitt til þess að stundum þarf að sameina viðmiðunarlínur við eina nóðu (sjá mynd 70.).
Þessi kafli lýsir grunnreglum fyrir það hvernig göngu- og hjólreiðakerfið á að tengjast við vegkerfið. Einnig er mikilvægt að tengja göngu- og hjólreiðakerfið við vegakerfið á þeim stöðum þar sem notendur gætu valið að halda ferð sinni áfram á vegakerfinu, þótt göngu- og hjólreiðakerfið tengist vegkerfinu ekki raunverulega heldur liggi samsíða því. Sjá mynd 71.
Göngu- og hjólanet ætti alltaf að vera tengt við vegakerfið á snúningssvæðum. Ef tengingin er styttri en 2 metrar ættu netin að sameinast í einni nóðu. Þetta má gera á þrjá vegu:
Hvert staðfang er með punkt sem ætti að vera hægt að tengja beint í einhvern hluta vegkerfins á auðveldan hátt án hindrana. Ef minna en 5 metrar eru í staðfangið frá vegkerfinu þarf ekki viðmiðnarlínu.Mynd 74.
Staðfangapunktar 1, 3, 5 og 7 þurfa að tengjast göngustígnum með viðmiðunarlínu þar sem þær eru lengra en 5 metra í burtu frá honum. Staðfangspunktar 2, 4 og 8 ættu ekki að hafa viðmiðunalínu þar sem að fjarlægðin út að stígnum er minni en 5 metrar. Staðfangspunktur 6 ætti að hafa viðmiðunarlínu út frá göngustígnum að dyrum (staðfangspunktinum) þar sem girðing hindrar greiða leið beint að stígnum, sem veldur því að leiðin að staðfangspunktinum verður lengri en 5 metrar.
Ef vegnetið, göngukerfið of hjólreiðakerfið eru ekki tengd getur leiðsaga orðið mjög ruglingsleg fyrir hjólreiðamenn og gangandi vegfarendur og þeir gætu þurft að taka á sig margra kílómetra krók til að komast yfir á hina hlið götunnar.
Til að auðvelda leiðsögu fyrir þennan hóp er nauðsynlegt að tengja vegnetið við göngu- og hjólreiðakerfið þar sem við á. Það á alltaf að búa til nóðu þegar viðmiðunarlínur göngu-, hjólreiða- og vegakerfa skerast á sama plani því það veitir hjólreiðamönnum og gangandi vegfarendum aðgang að vegakerfinu. Ef aðgangur er ekki leyfður fyrir eina eða fleiri tegundir farartækja eða vegfarenda, ætti að velja viðeigandi eiginleika til að hindra ferðir þeirra farartækja.
Einnig er nauðsynlegt að tengja göngu- og hjólreiðakerfið við vegakerfið á þeim stöðum þar sem notendur gætu valið að halda ferð sinni áfram á vegakerfinu, þó að göngu- og hjólreiðaleiðin tengist ekki tæknilega vegakerfinu heldur liggi samsíða því. Annars verður leiðsaga fyrir hjólreiðamenn og gangandi vegfarendur óraunhæf.
Þegar göngu- og hjólareiðakerfið er teiknað er stundum nauðsynlegt að teikna líka ákveðna vegi sem ekki er skylda að hafa inni fyrir vegakerfið en verða nauðsynlegir til að ná leiðsöguhæfu göngu- og hjólreiðarneti. Í flestum tilfellum eru þetta litlir einkavegir og bílastæði. Bílastæði sem enn hefur ekki verið skráð í vegakerfið, gæti þurft að teikna inn til þess að hægt sé að tengja göngu- og hjólastíg við götuna. Leiðsögukerfið getur aðeins fylgt skráðum viðmiðunarlínum og tekið ákvarðanir á nóðum en skilur ekki tengingar sem eru til staðar í raunveruleikanum ef að það vantar viðmiðunarlínur og nóður til að túlka þann raunveruleika. Sjá mynd 75.
Vegir innan bílastæðasvæða eru hluti af vegakerfinu og verða að vera til staðar til að tengja göngu- og hjólreiðakerfið við önnur kerfi. Sjá mynd 76.
Dreifbýlisvegur er hönnunarform sem miðar að því að bæta aðstæður fyrir óvarða vegfarendur. Hugtakið „Bygdeväg“ er notað samheiti yfir „Bymiljöväg,“ sérstaklega í sveitarfélagsáætlun. Hönnunin getur verið mismunandi, en grunn hugmyndin er að vegurinn sé mjókkaður með máluðum kantalínum. Mynd 77.
Eins og er, er engin tegund göngu- og hjólastígs skráð þar sem sveitavegur er. Þar sem ökutækjum er heimilt að aka á hliðum vegarins, er hann ekki talinn göngu- og hjólastígur, hjólarein eða hjólastígur samkvæmt þeirri skilgreiningu sem hingað til hefur verið notuð.
Eiginleiki sem nær yfir heilan hluta vegarins ætti alltaf að vera lýst frá nóðu til nóðu. Eiginleikann ætti að teikna alla leið að nóðunni til að forðast að búa til eyður. Í dæminu á mynd 78 hér að neðan, ætti slitlagið að vera skilgreint með gildinu 'möl' alla leið að malbikuðum hluta vegarins
Þessi kafli fjallar um breytingar á vegakerfinu og hvernig er besta að hafa þeim breytingum sem þarf að gera. Nokkrar mismunandi nálganir eru farnar þegar þarft að breyta vegakerfinu og verða þær útskýrðar í þessum kafla.
Þegar nýjir vegir eru búnir til í Samgöngunetinu er ástæðan yfirleitt sú að raunveruleikinn hafi breyst. Nýr vegur hefur verið lagður og verður því einnig að vera skráður í vegakerfið. Þá þarft ýmist að bæta við nýjum veg, vegbút eða nýjum nóðum. Nýr vegur er skráður í Samgöngunetið þegar:
Í tilvikum þar sem einföld akbraut breytist í tvær eða hindrun er stt í miðju vegar, geta komið upp tilfelli þar sem miðlína einnar akbrautar færist ekki vegna endurbyggingar. Í slíkum tilfellum þarf ekki að búa til nýjan viðmiðunarlínu en tryggja þarf að hægt sé að sjá breytingarnar á veginum frá mismunandi tímapunktum.
Þegar vegur í Samgögnunetinu er leiðréttur, er það gert af einum af eftirfarandi ástæðum:
Leiðréttingar eru venjulega endanlegar og ekki hægt að endurheimta eftir að þær hafa verið framkvæmdar. Leiðrétting býr ekki til skrá yfir „fyrir og eftir“.
Viðmiðunarlinkur hefur toppólógíu, sem inniheldur upplýsingar um hnútana sem hann tengist við. Viðmiðunarlinkurinn hefur einnig rúmfræði sem lýsir lögun hans. Sérhver viðmiðunarlinkur hefur rúmfræði sem ákvarðar einnig lengd hans.
Þegar raunveruleikinn breytist þarf samsvarandi hlutur í IRDB einnig að breytast. Breyting býr til sögu með því að vista hvernig það leit út fyrir og eftir breytinguna í gagnagrunninum. Andstætt leiðréttingum skapar breytingar sögu.
Dæmi um breytingar á vegakerfinu:
Í öllum ofangreindum dæmum er hægt að sjá hvernig það var fyrir breytinguna og hvernig það varð eftir breytinguna með því að nota mismunandi athugunardaga.
Þegar hlutir hætta að vera til eða eru ekki lengur gildandi í raunveruleikanum er hægt að loka þeim í IRDB. Aðgerð þessi er í grundvallaratriðum breyting og er framkvæmd með því að setja loka dagsetningu fyrir hlutinn. Með því að nota athugunardagsetningu fyrir lokun er hægt að sjá hlutinn eins og hann leit út þá. Eftir loka dagsetninguna er hluturinn ekki lengur sýnilegur. Þannig skapar lokun sögu.
Hlutir sem hægt er að loka í IRDB eru hluti viðmiðunarlinks eða allur viðmiðunarlinkurinn. Í raun er það hlutar viðmiðunarlinka sem eru lokaðir. Þegar öllum hlutum viðmiðunarlinks er lokað er viðmiðunarlinkurinn óbeint lokaður.
Þegar loka á vegakerfi sem hefur vegnúmer, verður eiginleikinn „Vegnúmer“ einnig að loka. Vegnúmerið er samfelldur eiginleiki, nema fyrir aðkomuvegi sem tengjast ekki þjóðvegi. Með öðrum orðum, vegnúmer ættu ekki að vera á aðkomuvegum sem tengjast ekki þjóðvegi.
Þegar framkvæmdar eru rúmfræðilegar leiðréttingar, skal ekki loka gamla hlutanum og búa til nýjan, nákvæmari samhliða gamla. Þetta er algeng mistök sem þarf að forðast í lengstu lög. Hugsaðu það þannig: Þegar horft er á leiðréttan veg, viltu ekki sjá gömlu, ranga rúmfræðina fyrir ákveðna dagsetningu. Með því að framkvæma leiðréttingu í stað lokunar verður það nákvæmt.
Eyðing merkir að hlutur mun ekki lengur vera til í IRDB. Ekki er hægt að skoða hann sögulega. Þess vegna þarf að beita eyðingu af fyllsta varúð. Vegakaflar, í grunninn, ættu ekki að vera eyddir nema í augljósum tilfellum eins og þegar mistök hafa verið gerð og skráður er járnbrautarspölur í stað vegar. Sérfræðingar IRDB verða alltaf að vera ráðfærðir. Almennt ætti frekar að loka vegaköflum. Eyðing er í grunninn leiðrétting og skilur ekki eftir sig sögu.
Viðmiðunarlink má aðeins eyða ef ljóst er að hann hefði aldrei átt að vera til á neinu stigi. Dæmi um slíkt er vegkafli sem er til staðar í gagnagrunninum fyrir mistök en hefur aldrei verið til í raunveruleikanum.
Hlutir sem tæknilega má eyða í IRDB eru:
Viðmiðunarlinkar ættu að hafa stefnu, en ekki er krafa um að þeir séu skráðir í ákveðna stefnu. Í IRDB er æskilegt að geyma viðmiðunarlinka fyrst og fremst miðað við áætlaða akstursstefnu, eins og áætlaða stefnu fyrir að- og fráreinir. Fyrir blindgötur er stefna linksins frá gatnamótum að enda vegarins.
Í öðru lagi ættu stefnur viðmiðunarlinka að fylgja stefnur vegnúmera eða götuheita. Ef engar þessara leiðbeininga eru til staðar, ættu stefnur viðmiðunarlinka að vera frá suðri til norðurs og frá vestri til austurs.
Aldrei skal breyta stefnu á núverandi viðmiðunarlinkum.
Samráð milli vegstjóra skal alltaf eiga sér stað þegar breytingar á neti eins vegstjóra hafa áhrif á net annars vegstjóra, svo sem þegar hnútur við tengingu neta verður fyrir áhrifum eða þegar umfang eiginleika fer yfir sveitarfélagamörk. Samráðið skal skjalfest við afhendingu gagna til IRDB.
Fyrir ítarlegar lýsingar á eiginleikum, uppbyggingu, gæðaþörfum og reglum fyrir söfnun gagna fyrir hverja eiginleikategund, sjá tilheyrandi Vörulýsingu gagna (DPS). Upplýsingar um samþykkt eiginleikagildi fyrir eiginleika er hægt að finna beint í vörulýsingum gagna eða í gegnum Lastkajen, sem er þjónusta Samgöngustofu Svíþjóðar til yfirlits yfir alla eiginleika. Nauðsynlegt er að hafa notandaaðgang fyrir Lastkajen. Til að fá aðgang að eiginleikum tiltekins eiginleika með tengdri kóðun í listanum, veldu „Sýna gagnaflokk.“
Þegar nýir eiginleikar eru búnir til í IRDB er það grundvallaratriði að raunveruleikinn hafi breyst. Nýr eiginleiki hefur verið kynntur og þarf að vera skráður í IRDB.
Þegar hlutur í IRDB er leiðréttur, er það vegna villna í hlutnum. Dæmi: Eiginleiki hefur eitt eða fleiri rangar eiginleikagildi. Eðlilegt einkenni leiðréttingar er að enginn tímarammi sýnir „fyrir og eftir.“ Leiðrétting sýnir ekki mynd af hlutnum á einum sérstökum degi og aðra á öðrum degi, þ.e. engin saga er sköpuð.
Þegar raunveruleikinn breytist ætti samsvarandi hlutur í IRDB einnig að breytast. Við breytingu er myndin eins og hún birtist fyrir breytingu vistuð. Breyting býr til sögu.
Þegar hlutir hætta að vera til eða verða óvirkir í raunveruleikanum, er hægt að loka þeim í IRDB. Aðgerðin er í grundvallaratriðum breyting og er framkvæmd með því að setja loka dagsetningu á hlutinn. Með því að nota skoðunardagsetningu fyrir lokun er hægt að sjá hlutinn eins og hann birtist þá. Á skoðunardagsetningu eftir lokadagsetningu sést hluturinn ekki lengur. Þannig skapar lokun sögu.
Eyðing merkir að hlutur mun ekki lengur vera til í IRDB. Ekki er einu sinni hægt að skoða hlutinn sögulega. Því þarf að beita eyðingu með fyllsta varúð. Sérfræðingar IRDB þurfa alltaf að vera ráðfærðir. Fyrir eiginleika ætti frekar að loka þeim en að eyða þeim. Aðeins þegar augljóst er að eiginleikinn hafi aldrei verið til er hægt að fjarlægja hann. Eyðing er í grundvallaratriðum leiðrétting og skilur því ekki eftir sig sögu.
Söguleg gögn gera kleift að skoða vegakerfið á hvaða tímapunkti sem er og hvaða eiginleikar voru gildandi á þeim tíma. Sögulegu gögnin eru meðal annars notuð til að rannsaka:
Saga í IRDB er sköpuð með því að öll gögn hafa sinn eigin tímavídd. Upphafsdagsetning gefur til kynna dagsetningu frá og með sem vegarkaflinn sem viðmiðunarlinkshluturinn táknar er opinn fyrir umferð. Upphafsdagsetning vísar til "frá og með" dagsetningu.
Forðist að skrá upphafsdagsetningu sem er of langt aftur í tímann, þar sem margar framtíðartímarásar gætu þurft að aðlaga. Almenn þumalputtaregla er að skrá ekki meira en eitt ár aftur í tímann. Þegar verið er að afhenda eiginleika eldri en eitt ár, ætti að nota skáldaða dagsetningu nema annað hafi verið samþykkt.
Fyrir viðmiðunarlinkshluta sem teknir eru úr umferð er settur endadagur. Þetta er nefnt að loka viðmiðunarlinkshlutanum. Þegar öllum hlutum viðmiðunarlinks er lokað telst viðmiðunarlinkurinn vera lokaður.
Fyrir alla skráða viðmiðunarlinkshluta er bæði upphafsdagur og endadagur tilgreindur. Milli þessara dagsetninga er viðmiðunarlinkshlutinn gildur, með öðrum orðum - opinn fyrir umferð.
Söguleg gögn eru til staðar í gagnagrunninum og voru áður gild en eru það ekki lengur. Upplýsingarnar eru áfram í gagnagrunninum en hafa endadag sem er liðinn, og þær birtast ef maður skiptir yfir í fyrri skoðunardag.
Mismunandi gildistímar vegarkafla þýða að gögn sýna hvernig vegakerfið leit út á hvaða skoðunardegi sem er valinn. Sama kerfi er notað þegar maður vill setja inn upplýsingar um vegakerfi eða eiginleika sem enn hafa ekki verið opnaðir fyrir umferð, þ.e. upphafsdagsetningin hefur ekki enn komið.
Ef nákvæm dagsetning er ekki þekkt má tilgreina skálda dagsetningu. Skálda dagsetning ætti að vera annað hvort 1. janúar eða 1. júlí fyrir það hálfár sem skráningin var gerð.
Dagsetning verður alltaf að vera tilgreind.
Það er mikilvægt að allar eiginleikategundir séu tiltækar við breytingar á vegakerfinu. Ástæðan er sú að oft þarf að bæta við eiginleikum vegna breytinga á vegakerfinu.
Við breytingar og leiðréttingar á vegakerfinu kemur oft upp sú staða að gömlu tengingarnar eru „eftir“ án tengingar, þ.e. þær skortir tengingu við breyttan veg. Þetta verður þá að laga! Athugaðu vandlega að allir tengivegir séu meðtaldir. Öfugt, vegir sem eru ekki lengur tengdir verða að vera lokaðir yfir ákveðið svæði.
Forðastu að endurgera alhæfingar nema það sé algerlega nauðsynlegt, nema þær séu afleiðing endurbyggingar. Margir vankantar koma fram vegna slíkra aðgerða, vankantar sem oft tengjast tengingu eiginleika við veginn. Ef leiðrétting þarf engu að síður að vera gerð, ætti hún fyrst og fremst að vera framkvæmd með leiðréttingu. Í þeim tilfellum þar sem leiðrétting veldur mjög miklum vandamálum, er hægt að velja breytingu í staðinn (búa til nýtt og loka). Mundu að bæta við eiginleikum á þeim svæðum þar sem nýir viðmiðunarlinkar eru bættir við.
Hér fylgja dæmi um algeng tilvik við uppfærslu á vegakerfinu.
Skilyrði: Rúmfræði viðmiðunarlinks þarf að bæta.
Kröfur: Verkið verður að vera unnið sem leiðrétting.
Lausn: Leiðrétting er gerð á núverandi rúmfræði viðmiðunarlinksins. Þetta felur í sér eitt af eftirfarandi:
Athugið að núverandi eiginleikar haldast óbreyttir með þessari aðgerð, og umfang eiginleikanna verður aðeins lítillega fyrir áhrifum, að því gefnu að leiðréttingin sé ekki umfangsmikil.
Reglur sem ber að hafa í huga:
Skilyrði: Bæði þessi tilvik eru fjallað um í kröfum og lausn hér að neðan:
Kröfur: Byrjaðu á því að athuga hvort uppfærslan ætti að vera framkvæmd sem leiðrétting eða sem breyting; sjá texta hér að neðan.
Í ofangreindum myndum ætti uppfærslan í IRDB að vera gerð annaðhvort sem leiðrétting eða sem breyting, eftir nokkrum þáttum:
Breyting
Ef fjórvegamótin hafa verið endurbyggð og nú eru þau breytt miðað við fyrri birtingu þeirra í IRDB, þá ætti að geyma fyrri birtinguna sem sögu. Því ætti að loka núverandi viðmiðunarlinkshlut fyrir viðkomandi hluta, og bæta við nýjum viðmiðunarlinkum fyrir viðkomandi hluta.
Leiðrétting
Ef það kemur í ljós að fjórvegamótin eru röng í IRDB og hefðu aldrei átt að vera skráð á þann hátt, ætti að leiðrétta þau með leiðréttingu.
Leiðrétting á þennan hátt gerir ráð fyrir að viðmiðunarlinkurinn sem breytt er samanstandi af tveimur viðmiðunarlinkum sem mætast við fjórvegamótin. Ef einn viðmiðunarlinkur liggur í gegnum fjórvegamótin, getur aðgerðin ekki verið framkvæmd sem leiðrétting heldur krefst lokunar á núverandi hlutum og bætingar á nýju vegakerfi. Þá er aðgerðin framkvæmd sem breyting.
Framkvæmd leiðréttingar
Leiðrétting er gerð á núverandi rúmfræði viðmiðunarlinks sem mætir fjórvegamótunum, sem er norður-suður stefna á myndinni. Þetta felur í sér eitt af eftirfarandi:
Skilyrði: Breyting hefur verið gerð á vegarkafla, t.d. endurbygging veglínu, tilkoma mislægra gatnamóta og hringtorga, uppsetning miðjuhindrana, breytt í tvöfalda akbraut, o.s.frv.
Kröfur: Sagan í IRDB verður að vera varðveitt, þ.e. það á að vera hægt að sjá hvernig vegakerfið og eiginleikar þess litu út bæði fyrir og eftir breytinguna.
Dæmi: Vegurinn hefur verið endurbyggður og beygja hefur verið sléttuð út. Myndirnar hér að neðan sýna hvernig vegurinn leit út fyrir endurbyggingu og hvernig hann varð eftir hana. Í slíkri breytingu á vegarkafla eru bæði aðstæðurnar fyrir og eftir endurbygginguna vistaðar í IRDB gagnagrunninum.
A–B er hluti af upprunalegum viðmiðunarlinki.
B–C (strikalína) er lokaður hluti upprunalegs viðmiðunarlinks.
C–D er hluti af upprunalegum viðmiðunarlinki.
B–C (þykk lína) er nýr viðmiðunarlinkur.
ATHUGIÐ: Nýr viðmiðunarlinkur má EKKI byrja á A og ná alla leið til D! Upprunalegi viðmiðunarlinkurinn verður að halda sér og virka á köflunum A–B og C–D eins og áður.
Lausn:
Bætið við viðmiðunarlinkum hringtorgsins (hringurinn á myndinni hér að ofan). Tengið það við núverandi (fyrri) IRDB veg. Loka fyrri vegi á köflum sem eru ekki lengur í umferð, eins og hlutar sem lágu í gegnum nýsmíðaða hringtorgið (strikalínur á myndinni hér að ofan).
Ef núverandi akbraut heldur sér á sama stað og áður, eru núverandi viðmiðunarlinkar varðveittir meðfram þeirri akbraut, og nýir viðmiðunarlinkar bættir við nýju akbrautina. Oft þarf að færa viðmiðunarlinkinn, og þá þarf að bæta við nýjum viðmiðunarlinkum í báðar áttir; annars verður sagan misvísandi. Í umfangsmiklum endurbyggingum þar sem tvær alveg nýjar akbrautir eru lagðar, er gamla viðmiðunarlinknum lokað, og nýir viðmiðunarlinkar bættir við fyrir báðar akbrautir.
Notið eiginleikana sem verða að vera skráðir samtímis vegakerfinu á nýja hlutanum. Sumir þessara eiginleika má taka frá gamla vegarkaflanum, en margir þurfa að vera safnaðir að nýju. Afhending verður að vera framkvæmd fyrir alla eiginleika sem birgir ber ábyrgð á.
Reglur: Aðgerðin er framkvæmd sem breyting. Ekki má leiðrétta núverandi viðmiðunarlinka í IRDB heldur skulu þeir halda sér í upprunalegri stöðu. Í stað þess ætti að loka þeim á þeim hlutum sem hafa áhrif.
Ef ofangreindum reglum er ekki fylgt, munu söguleg gögn verða ónýt!
Tökum dæmi um gatnamót milli ríkisvegar með tvöfaldri akbraut og sveitarfélagavegar með einni akbraut eins og hér sést:
Mynd 87 sýnir dæmi um gatnamót milli ríkis- og sveitarfélagavega, sem gefur til kynna hver vegyfirvaldið er í gatnamótunum.
Ef stutta tengingin (sú sem er sýnd með rauðri strikalínu í myndinni hér að neðan) er algjörlega ábótavant í IRDB og er ekki sett inn af sveitarfélaginu, ætti Vegagerðin að skrá tenginguna. Mynd 88 sýnir tenginguna milli akbrauta.
Ábyrgð á afhendingu eiginleika til IRDB á stuttu tengingunni milli akbrauta er lýst með eftirfarandi reglum:
Vegyfirvald
Venjulega er Vegagerðin vegyfirvald ríkisvegarins (þótt sveitarfélagið geti verið vegyfirvald á sumum hlutum innan þéttbýlis). Vegyfirvald vísar frekar til svæða en til hluta alhæfðra í einvíð links. Í dæminu hér að ofan er algengt að yfirvaldið sem ber ábyrgð á báðum akbrautunum sé einnig yfirvald fyrir skyggða svæðið á myndinni hér að neðan.
Ef Vegagerðin er vegyfirvald fyrir stærri veginn með tvöfaldri akbraut, þá er eðlilegt að stutta millitengingin sé merkt af Vegagerðinni í IRDB sem Vegyfirvald = Ríki, jafnvel þó tengingin tákni hluta af tengivegi sveitarfélagsins. Aðalástæðan er sú að ef tengingin er mjög stutt, þá er líklegt að svæðið þar sem hún er staðsett sé hluti af stærri veginum með tvöfaldri akbraut.
Vegnúmer
Stutta millitengingin ætti að vera merkt með Vegyfirvald = Ríki, og henni ætti einnig að úthluta vegnúmeri (sama númeri og ríkisvegurinn). Þetta er gert til að tengingin verði grein.
Götunafn og önnur vegheiti
Ef sveitarfélagsvegurinn hefur götunafn, þá er það undir sveitarfélaginu komið að ákveða hvort stutta millitengingin sé hluti af götunafninu eða hvort götunafnið byrji við næsta link. Ef sveitarfélagsvegurinn heldur áfram hinum megin, ætti götunafnið að vera samfellt í gegnum gatnamótin. Sömu reglur gilda fyrir önnur vegheiti.
Yfirborðslag og vegbreidd
Afhent af vegyfirvaldinu fyrir stuttu millitenginguna. Tengingin, eða öllu heldur vegurinn sem samsvarar tengingunni, er að vissu leyti tilbúningur ef hún er mjög stutt. Ef breiddin er óþekkt má nota sömu breidd og á tengiveginum.
Virkni vegflokks
Afhent af vegyfirvaldinu fyrir stuttu tenginguna. Venjulega er virkni vegflokks sett á sama flokk og tengivegur sveitarfélagsins, en ef þetta er grein frá ríkisvegi má velja flokk sem er einum lægri en á aðalveginum.
Umferðarreglur
Afhent af viðkomandi ákvörðunaraðila í gegnum Samgöngustofu. Þessir eiginleikar eru því algjörlega óháðir því hver vegyfirvaldið er. Ef umferðarreglur vantar fyrir stuttu tenginguna, ætti að senda frávikaskýrslu til Samgöngustofu.
Jafnvel í hringtorgi sem er gatnamót milli ríkisvegar og sveitarfélagavegar koma upp viss landamæramál.
Afhending vegakerfis
Ef sveitarfélagið hefur góðan grunn fyrir staðsetninguna, afhendir sveitarfélagið rúmfræðina fyrir báða vegina, þar með talið hringtorgið. Samhæfing milli sveitarfélags og Vegagerðarinnar verður þó alltaf að eiga sér stað eins og venjulega! Ef til eru hönnunargögn afhendir sá sem hefur þau gögnin rúmfræðina.
Afhending eiginleika
Fyrir eiginleika getur verið flóknara að ákvarða hver ætti að afhenda þá. Fyrst þarf að ákvarða hver vegyfirvaldið er. Vísbending: Vegagerðin eða sveitarfélagið er yfirleitt vegyfirvaldið fyrir hringtorgið.
Vegyfirvald
Ákvarðað eins og nefnt er hér að ofan. Vegyfirvaldið afhendir eiginleikann Vegyfirvald.
Vegnúmer
Alltaf afhent af Vegagerðinni. Athugið að sumir linkarnir í hringtorginu eru hluti af umfangi vegnúmersins.
Virkni vegflokks
Afhent af vegyfirvaldi fyrir hringtorgið.
Götunafn og önnur vegheiti
Götunöfn eru afhent af sveitarfélaginu. Ef sveitarfélagsvegur byrjar eða endar í hringtorginu, ákveður sveitarfélagið hvort linkar í hringtorginu séu hluti af götunafninu. Sama regla gildir um önnur vegheiti.
Yfirborðslag og vegbreidd
Afhent af vegyfirvaldi.
Umferðarreglur
Afhent af viðkomandi ákvörðunaraðila í gegnum Samgöngustofu. Þessir eiginleikar eru því algjörlega óháðir því hver vegyfirvaldið er.
Ef fjórvegamót eru endurbyggð eða alhæfð úr eða í færð fjórvegamót, þarf að grípa til eftirfarandi aðgerða (hér er átt við litlar tilfærslur upp á um það bil 10 metra). Allir eiginleikar sem eru til eða ættu að vera til á stuttu „millitengingunni“ þurfa að vera uppfærðir þannig að umfang þeirra sé rétt. Þetta á við eiginleika sem geta breyst vegna hönnunar gatnamótanna, svo sem vegnúmer, götunafn og vegbreidd, sjá töflu hér að neðan. Vandamálið getur einnig komið upp í öðrum samhengi við ritstýringu á vegakerfi. Ef erfitt er að finna út raunverulegar aðstæður, er uppfærslan gerð á skematískan hátt eins og hér segir:
Skoðið eiginleikana á Link A á myndinni hér að neðan eins og hér segir:
| Eiginleiki | Regla um meðhöndlun |
|---|---|
| Vegstjórnandi | Eiginleikinn F1 er einnig beitt á hluta B. Eiginleikinn F2 er einnig beitt á hluta C. |
| Tilráðinn vegur fyrir hættulegan varning | |
| Virkni vegflokks | |
| Götunafn og önnur vegheiti |
Skoðið eiginleikana sem eiga að vera á hlutum B og C á myndinni hér að neðan eins og hér segir:
| Eiginleiki | Regla um meðhöndlun |
|---|---|
| Vegstjórnandi | Ef F1 og F2 eru eins, beitið sama eiginleika á hluta B og C. Annars skal aðlaga vegstjórnanda fyrir F1 og F2 þannig að hann gildi frá fjórvegamótum. |
| Vegnúmer | Vegnúmerið þarf að laga (athugið að vegnúmer eru aðeins í höndum Vegagerðarinnar). Þetta á við bæði óbreyttan veg og veginn sem nú er færður. |
| Virkni vegflokks | Athuga virkni vegflokks fyrir alla hluta í gatnamótunum. Ef B og C tengja þá tvo vegi sem hafa hæsta vegflokk, beitið sama vegflokki á B og C. Ef B og C eru utan við kafla með hæstu flokka, veljið „hæsta af þeim lægstu“ flokkum. |
| Götunafn og önnur vegheiti | Ef ekki er ljóst, ráðfærðu þig við vegstjórnanda fyrir ákvörðun. |
Skilyrði: Breyting hefur átt sér stað á vegarkafla, svo sem endurhönnun veglínu, tilkoma umferðarhnúta og hringtorga, viðbót miðjuhindrana eða bygging tvöfaldra akbrauta. Eftir breytingu í IRDB-samstilltu kerfi gætu nokkrir núverandi tengivegir verið ótengdir, þ.e. þeir eru ekki tengdir.
Kröfur: Tengja þarf núverandi tengivegi (annars verður ekki hægt að skipuleggja vegakerfið fyrir leiðarstýringu, til dæmis).
Lausn: Aflaðu nauðsynlegra gagna til að gera breytingar á tengivegunum. Grunnreglan er sú að sá aðili sem framkvæmdi endurbygginguna (venjulega Vegagerðin eða sveitarfélag) og hefur aðgang að hönnunargögnum ætti einnig að framkvæma breytinguna í IRDB.
Gerðu breytingar á tengivegunum.
Gættu þess að tengivegirnir séu tengdir!
Bættu við eiginleikum sem verða að vera skráðir samtímis vegakerfinu (eiginleikar sem mega ekki vanta á vegarkafla, á nýbættum köflum). Sumir þeirra má taka frá gamla vegarkaflanum, en margir verða að vera safnaðir upp á nýtt. Afhending verður að innihalda alla eiginleika sem þú sem birgir berð ábyrgð á.
Mynd 92 sýnir tengingu tengivegar við endurbyggingu.
Á myndinni hér að ofan má sjá hvernig það leit út fyrir endurbyggingu: Beygja með tengiveg í miðju sem kemur úr norðri.
Mynd 93 sýnir tengingu tengivegar við endurbyggingu.
Eftir endurbyggingu: Beygjan hefur verið sléttuð út, nýr viðmiðunarlinkur hefur verið bætt við (sá sem er þungmerktur) og beygjukaflanum hefur verið lokað. Gamli tengivegurinn er „hangandi í lausu lofti“ og hefur ekki verið tengdur.
Mynd 94 sýnir tengingu tengivegar við endurbyggingu.
Hér hefur verið búinn til nýr viðmiðunarlinkur í tómarúminu fyrir tengiveginn, og tengingin við litla „stubba“ hefur verið gerð á báðum endum. Ekki draga niður (leiðrétta) gamla tengiveginn að nýja veginum þar sem sagan yrði eyðilögð.
Reglur:
Fyrir alla viðmiðunarlinka verður að skrá upprunasögu. Þetta merkir að upprunasaga verður að vera til staðar fyrir hvernig gögn viðmiðunarlinks voru fengin og mögulega unnin. Þetta er gert með því að tengja alla viðmiðunarlinka við upprunaeiginleika – Uppruni viðmiðunarlinks. Sami upprunaeiginleiki getur verið tengdur við nokkra mismunandi viðmiðunarlinka, sem þýðir að margir viðmiðunarlinkar geta deilt sömu upprunasögu. Upprunasagan er lýst að hluta til af aðferð viðmiðunarlinksins.
Tilgangur þess að lýsa upprunasögunni er fyrst og fremst að gera gögnin rekjanleg, þ.e. að merkja þau þannig að ef upp koma frávik, þá megi auðkenna uppruna þeirra.
Fyrir frekari upplýsingar, sjá vörulýsingu gagna – Uppruni viðmiðunarlinks.
Bættu við tenglum hér